Astronomi otkrili najsjajniji objekat svemira - kvazar koji pokreće crna rupa koja dnevno jede po jedno sunce
(Izvor: ESO/M. Kornmesser/EPA)

Astronomi otkrili najsjajniji objekat svemira - kvazar koji pokreće crna rupa koja dnevno jede po jedno sunce

Najsjajniji poznati objekat u svemiru, kvazar 500 triona puta sjajniji od našeg Sunca, "nalazio se na mjestu gdje su ga mogli jasno vidjeti", kažu istraživači. Australijski naučnici uočili su kvazar koji pokreće najbrže rastuća crna rupa ikada otkrivena. Njegova masa je oko 17 milijardi puta veća od mase Sunca našeg Sunčevog sistema, a dnevno proždire jedan ekvivalent Suncu.

Svjetlost ovog nebeskog objekta putovala je više od 12 milijardi godina da bi stigla do Zemlje. Naučnici Australijskog nacionalnog univerziteta prvi put su ga uočili pomoću teleskopa od 2,3 metra na univerzitetskoj opservatoriji NSW Siding Spring u Coonabarabranu. Zatim su potvrdili nalaz koristeći veoma veliki teleskop Evropske južne opservatorije (ESO), koji ima primarno ogledalo od 8 metara.

Nalazi istraživača ANU-a, u saradnji sa ESO-om, Univerzitetom u Melbourneu i francuskim Univerzitetom Sorbonnea, objavljeni su u Nature Astronomy.

Glavni autor i vanredni profesor ANU-a, Christian Wolf, rekao je da je to najsjajniji poznati objekat u svemiru i da njegova nevjerovatna brzina rasta znači "ogromno oslobađanje svjetlosti i topline" - i da sumnja da će njegov rekord ikada biti nadmašen.

Svjetlost se emituje iz "akrecionog diska" prečnika sedam svjetlosnih godina. Taj disk je mjesto gdje se materijal uvlači i vrti oko crne rupe, prije nego što pređe horizont događaja. Kako se taj materijal razbija u drugi materijal, stvara ogromne količine svjetlosti i topline.

"Izgleda kao gigantska i magnetna olujna ćelija sa temperaturom od 10.000 stepeni Celzijusa, munjama posvuda i vjetrovima koji pušu tako brzo da bi obišli Zemlju u sekundi", rekao je Wolf. “Ova olujna ćelija je u prečniku sedam svjetlosnih godina, što je 50% više od udaljenosti od našeg Sunčevog sistema do sljedeće zvijezde u galaksiji, Alpha Centauri.”

Koautor, dr Christopher Onken, rekao je da je iznenađujuće da je tako dugo ostao neotkriven i da se "skriva na tako vidljivom mjestu". Wolf je rekao da ima dva različita osjećaja u vezi s otkrićem.

“Jedan dio je trenutak šoka i strahopoštovanja, zamišljanje ovog paklenog mjesta... zamišljanja ovih uslova, i da priroda proizvodi nešto još ekstremnije nego što smo ranije razmišljali”, rekao je. “Drugi  je kao trenutak veselja – našli smo ga! Priroda to ne čini tako jednostavnim. Kada nađete nešto ovakvo onda je to kao: ‘ah, pa tu si!’.”

federalna.ba/The Guardian

astronomi
astronomi kosmička eksplozija
0 12.05.2023 07:52
Australija Mliječni put nauka astronomija astronomi
0 28.01.2022 11:19
astronomi Mjesec
0 20.05.2021 15:18