Rusija koristi kriminalce u hibridnom ratu protiv Evrope

Rusija je povezana sa 110 djela sabotaže i kriminalnih aktivnosti u Evropi od 2022. godine, uključujući podmetanje požara, sabotaže, napade, pa čak i pokušaje atentata, navodi se u novom izvještaju Globalnog foruma za sigurnost GLOBSEC i Međunarodnog centra za borbu protiv terorizma (ICTC).

Zajedničko istraživanje pokazalo je da su takve operacije najčešće registrovane u Francuskoj i Poljskoj, da je 89 od ukupnog broja bilo uspješno i da je vrhunac bio u prvoj polovini 2024. godine, kada su prijavljeni masovni podmetanja požara u Poljskoj i Litvaniji, a eksplozivni paketi otkriveni u skladištima logističkih kompanija.

Prema GLOBSEC-u, izvještaj otkriva kako je Rusija izgradila vezu između kriminala i terorizma koristeći kriminalce za podsticanje svog hibridnog rata protiv Evrope i pokazuje da su hibridne operacije centralni stub ruske strategije.

Poput ISIL-a koji je nekada regrutovao evropske kriminalce u svoje redove, Rusija sada obučava društveno marginalizovane pojedince, često muškarce koji govore ruski i imaju prethodne osude, da izvode sabotaže, podmetanje požara i druge napade na evropskom tlu.

Međutim, ovaj put se ne radi o terorističkoj organizaciji, već o državnom akteru koji vrši regrutaciju i operacije, navodi se u izvještaju "Ruska veza između kriminala i terora: Kriminal kao sredstvo hibridnog ratovanja u Evropi".

Također se navodi da se tempo takvih operacija ubrzao nakon protjerivanja više od 600 ruskih operativaca iz Evrope od 2018. godine. "Lišena svojih obavještajnih oficira pod diplomatskom zaštitom, Moskva se okrenula evropskom podzemlju, prepuštajući sabotažu 'jednokratnim' civilnim agentima", ocjenjuje se u studiji.

Dalje se navodi da je 131 osoba identificirana kao učesnik u 110 incidenata povezanih s Rusijom, od kojih je najmanje 35 s kriminalnom prošlošću regrutovano u zatvorima ili putem organiziranih kriminalnih grupa.

Tipičan regrut je muškarac u tridesetim godinama, često iz postsovjetske države, koji govori ruski i živi u nesigurnim ekonomskim uvjetima.

Navodi se i da se regrutacija često vrši putem platformi poput Telegrama, ali i preko rodbine i prijatelja. Ovako su stvorene male, otporne mreže koje djeluju lokalno, iako ponekad prelaze granice kako bi se sakrile.

Kada je riječ o finansijskim koristima, isplate se kreću od nekoliko eura za pisanje grafita do značajnih iznosa za pokušaje napada na kritičnu infrastrukturu.

"Ključno je da izvještaj ističe da su hibridne operacije Rusije neodvojive od ilegalnog finansiranja i izbjegavanja sankcija", navodi se u saopštenju, dodajući da se Moskva okrenula tajnim finansijskim operacijama kako bi prebacila novac preko granice, platila operativce i održala svoju ratnu ekonomiju.

Zaključuje se da takvi kanali omogućavaju Kremlju da zaobiđe ograničenja i istovremeno dublje ugradi kriminalne mreže u svoje hibridno ratovanje.

Autori izvještaja smatraju da ruske operacije treba posmatrati i kao kaznu za evropsku podršku Ukrajini i kao pripremu za potencijalni širi sukob.

federalna.ba/Beta