Nizozemska se izvinila Indoneziji zbog ratnih zločina tokom rata za nezavisnost bivše kolonije

Premijer Nizozemske Mark Rutte u četvrtak je uputio formalno izvinjenje Indoneziji nakon objavljene historijske studije koja je otkrila da je Nizozemska koristila sistematsko i prekomjerno nasilje tokom rata za  nezavisnost Indonezije koji je vođen od  1945. do 1949. godine.

Premijer Rutte izvinio se Indoneziji nakon što je istraživanje pokazalo da je nizozemska vojska koristila ekstremno nasilje, uključujući i ono protiv civila tokom rata za nezavisnost ove arhipelaške nacije, javlja DPA.

Istraga tri historijska istraživačka instituta u suprotnosti je sa decenijski dugim stavom vlade sa sjedištem u Den Haagu da su holandske trupe bile uključene u samo sporadično nasilje dok su pokušavale da povrate kontrolu nad kolonijom nakon Drugog svjetskog rata.

U studiji, za koju je trebalo više od četiri godine da bude finalizirana, navodi se da su izvori pokazali da su zločini u tadašnjoj Holandskoj Istočnoj Indiji činjeni na sistematski način.

Utvrđeno je ,,da upotreba ekstremnog nasilja od strane tadašnjih holandskih oružanih snaga nije bila samo široko rasprostranjena, već često i namjerna."

- To je odobravano na svim nivoima: političkom, vojnom i pravnom - navodi se u studiji.

Istraživanje pokazuje da su velika većina onih koji su snosili odgovornost na holandskoj strani – političari, državni službenici, sudije i drugi – morali imati saznanja o sistematskoj upotrebi ekstremnog nasilja - naveli su su autori studije.

- Postojala je kolektivna spremnost da se to oprosti, opravda i prikrije, i da se sve to prođe nekažnjeno. Sve se to dogodilo zbog višeg cilja: pobjede u ratu - objasnili su.

U pregledu se navode ,,vansudska pogubljenja, zlostavljanja i mučenja, zatvaranja u nehumanim uslovima, paljenje kuća i sela, krađa i uništavanje imovine i zaliha hrane, nesrazmjerni vazdušni napadi i artiljerijsko granatiranje i ono što su često bila nasumična masovna hapšenja i masovna zatvaranja ljudi."

Istraživači su otkrili da je nemoguće ući u trag tačnim brojevima zločina i žrtava.

Ratne zločine prvi je otkrio bivši veteran holandske vojske 1969. godine. Međutim, nizozemska vlada je decenijama tvrdila da se radilo samo o izoliranim napadima i da se vojska općenito ponašala korektno.

Autori studije su zaključili da ovo više nije kredibilan stav.

Nizozemski premijer se izvinio ne samo za zločine počinjene u to vrijeme, već i zbog propusta prethodnih vlada da to priznaju.

- Duboko se izvinjavam narodu Indonezije za sistematsko i široko rasprostranjeno ekstremno nasilje tih godina kao i za okretanje glave od tog nasilja od strane prethodnih vlada moje zemlje - rekao je Rutte.

Nizozemski premijer je rekao da je neophodno suočiti se s činjenicama iz studije.

- Oni su oštre, ali neizbježne - rekao je on i dodao da vlada preuzima punu odgovornost za ,,kolektivni neuspjeh".

Izvinjenje zbog vođenja rata protiv Indonezije nije bilo prvo ovog tipa koje je došlo iz Nizozemske, ali je prvo takvo priznanje da je postojala sistematska kampanja efektivnog nasilja.

Tokom posjete Indoneziji u martu 2020. godine, kralj Willem-Alexander se na iznenađenje mnogih izvinio za ,,prekomjerno nasilje tadašnjih holandskih trupa."

Ministar vanjskih poslova Bert Koenders se 2016. godine izvinio za masakr koji su počinile holandske trupe nad 400 indonezijskih seljana 1947. godine.

federalna.ba/Fena