‘Muzikom kroz izložbu’: Spoj vizuelne i muzičke umjetnosti prenio emocije i sjećanja

U petak je u Collegium Artisticumu održan prvi koncert trećeg ciklusa projekta „Muzikom kroz izložbu“, u kojem se vizuelna umjetnost i muzika susreću u jasno profilisanom i kritički promišljenom dijalogu.

Gudački kvartet SA Sinfonietta, polazeći od izložbe „SubDokumenta Sarajevo '25“, koncipirao je koncert kao niz muzičkih refleksija na osam odabranih radova, čime je zvuk postao sredstvo tumačenja i proširivanja njihovih značenja.

Uvodno izlaganje o koncepciji izložbe održao je Jasmin Duraković, direktor bijenala, naglasivši njenu višeslojnu narativnu strukturu.

Program je obuhvatio kompozicije Heinricha Ignaza Franza Bibera, Ališera Sijarića, Johanna Sebastiana Bacha, Ludwiga van Beethovena, Pēterisa Vasks-a, Claudea Debussyja, Franza Schuberta, Dmitrija Šostakoviča, Vlade Miloševića i Josipa Hatzea, stvarajući niz zvučnih “komentara” na djela izložbe.

Opomena i memorijal

Večer je otvorena Biberovom „Battalia à 10“, čija dramatična energija artikulira unutrašnji sukob.

Kao treći sloj, odjeknula je Nikšićeva „Bitka za Skenderiju“, vizualno djelo koje reinterpretira gradske mitove Sarajeva kroz performans i fotografiju.

Provokativno djelo Halila Tikveše Religija ubija potaknulo je izvođače da oblikuju muzički odgovor u četiri religijske tradicije – katoličkoj, pravoslavnoj, jevrejskoj i islamskoj. Ispraćeno je Beethovenovim Allegrettom iz Sedme simfonije, u ovom kontekstu preoblikovanim u posmrtni marš.

U rjeđe izvođenom djelu Vlade Miloševića za kvartet i naratora stihovi Maka Dizdara iz Kamenog spavača oživjeli su u snažnoj muzičkoj dramaturgiji, dok je Zapis o nepravdi Emira Kapetanovića proširio to značenje u pravcu savremenog svjedočenja o prolaznosti i društvenoj nepravdi.

Prikazana je i fotografija Dženata Drekovića Wild is the Wind, na kojoj vjetar iznenada razotkriva hidžab lutke u izlogu, provocira pitanje granica između privatnog i javnog, namjernog i slučajnog.

U završnici koncerta, fotografije Milomira Kovačevića Strašnog iz ciklusa I konje ubijaju, zar ne? dobile su muzički odjek u Schubertovom gudačkom kvartetu u d-molu „Smrt i djevojka“.

Prenesena tuga „Bosanske djevojke“

Na tu nit nadovezao se Šostakovičev gudački kvartet br. 8 u c-molu (Largo) u susretu s radom Šejle Kamerić „Bosnian Girl“. Grafit nepoznatog nizozemskog vojnika, prenesen na zidove fabrike u Potočarima, razotkriva predrasude i ravnodušnost prema genocidu u Srebrenici.

Kamerić ističe da „Bosanska djevojka“ nije pojedinačna figura nego univerzalni znak tijela lišenih prava.

Prvi koncert trećeg ciklusa „Muzikom kroz izložbu“ pokazao je kako muzika, oslobođena dekorativne uloge, može funkcionirati kao analitički i interpretativni sloj vizuelne umjetnosti, proširujući njen kontekst i nudeći nova čitanja izloženih radova.

Sarajevo '25“ otvorena je do 30. septembra 2025., a naredni koncert u okviru projekta biće održan u Umjetničkoj galeriji Bosne i Hercegovine.

Projekat "Muzikom kroz izložbu" se realizuje uz podršku Grada Sarajevo, Ministarstva kulture i sporta Kantona Sarajevo, Federalnog ministarstva okoliša i turizma, a u saradnji s Collegium Artisticumom.

federalna.ba