Istok i zapad Njemačke - privredni jaz i tri decenije od ujedinjenja

Dvije Njemačke, Savezna Republika Njemačka i bivša Njemačka Demokratska Republika ujedinile su se prije pune 33 godine 3. oktobra 1990. godine, ali su, uprkos napretku, ekonomske razlike i razlike u životnom standardu i dalje prisutne, a stručnjaci vjeruju da će biti potrebno još puno godina da one potpuno nestanu.

Istočne pokrajine će u dogledno vrijeme moći da se približe samo privredno slabijim zapadnim pokrajinama, navodi portal Statista pozivajući se na izvještaj njemačke vlade o stanju njemačkog jedinstva. U prvom redu se nameće podatak da na istoku ulaganja po stanovniku u opremu poput mašina i proizvodnih pogona iznose u prosjeku svega 64 odsto zapadnog prosjeka, što koči mogućnost da industrija doprinese privrednom izjednačavanju.

Uz to, navodi Statista, problem je i to što na istoku Njemačke ima premalo stručnjaka u oblasti nauke i razvoja, a mnoge firme imaju premalo zaposlenih koji se bave novim proizvodima i proizvodnim procesima. Iako je stopa nezaposlenosti proteklih godina kontinuirano opadala, na istoku Njemačke i dalje je iznad saveznog proseka.

Portal, pozivajući se na zvanične podatke, ocjenjuje da to u velikoj mjeri ima veze i sa gustinom naseljenosti, koja je na zapadu više nego dvostruko veća nego u pet istočnih pokrajina ne računajući Berlin - u Meklenburgu-Zapadnoj Pomeraniji, Brandenburgu, Tiringiji, Saksoniji Anhaltu i Saksoniji.

Na taj način, istok zemlje je lišen i privrednih prednosti velikih aglomeracija, što znači blizine različitih preduzeća i uslužnih djelatnosti i privlačnosti za kvalifikovanu radnu snagu. "Upravo zbog tih prednosti metropole su omiljena destinacija za inovativne, mlade firme, koji važe za motore privrednog razvoja", piše Statista.

Agncija dpa navodi da je od 2017. godine zabilježen određeni zaokret u toj depopulaciji istoka zemlje, ali da je taj dio Njemačke, u kojem je i 1989. živjelo svega 16,5 miliona ljudi, od ujedinjenja napustilo 1,2 miliona ljudi.

Istovremeno, broj doseljenih iz inostranstva je sa 10 odsto bio daleko ispod saveznog prosjeka od 24,3 odsto.  

Prema izvještaju vlade, na istoku Njemačke oko 55 odsto stanovnika živi u ruralnim oblastima, a na zapadu je taj postotak 26 odsto. Istovremeno, zbog odlaska mladih ljudi, u manjim mjestima na istoku je sve više starijih ljudi.

Ministar privrede Tirinigije Wolfgang Tifenze veruje da će potpuno izjednačavanje ekonomija i životnog standarda istoka i zapada sigurno potrajati još deset do 20 godina, prenosi dpa. Socijaldemokrata Tifenze, koji je bio gradonačelnik Leipziga i savezni ministar za saobraćaj, smatra da se do sada veoma uspješno radilo na tome, ali da "ostaje još puno da se uradi".

Kao primjer je naveo često niže plate i penzije na istoku, opasnost siromaštva u starosti, a takođe i manja  ulaganja u nauku i razvoj, rascjepkanu privredu i odlazak stanovništva.

Prosječna godišnja bruto zarada na istoku iznosila je 2022. sa 34.841 eurom približno 86 odsto zapadnog prosjeka. BDP po stanovniku je bio na nivou 79 odsto zapadnog, navodi se u izvještaju, uz ocjenu da se situacija ipak mijenja nabolje.

Ipak, i istok Njemačke može da se pohvali nekim prednostima. Tako je jaz između prosječne plate žena i muškaraca manji nego na zapadu. Na Zapadu je on iznosio 19 odsto, a na istoku sedam odsto.

Žene sa malom djecom češće su zaposlene, a djece mlađe od tri godine ima u jaslicama procentualno više. Takođe, iako je broj bolnica manji, na istoku ima više bolničkih kreveta na 100.000 stanovnika. I stanovi se najčešće lakše nalaze i nešto su jeftiniji.

Uz sve to, muškarci na istoku češće pomažu u kućnim poslovima, piše agencija dpa.

federalna.ba/Beta