Hoće li Izrael biti isključen sa Eurosonga? EBU najavio glasanje u novembru

Evropska radiodifuzna unija (EBU) saopštila je da će u novembru održati vanredno online glasanje koje bi moglo dovesti do isključenja izraelskog javnog servisa Kan sa narednog Eurosonga. Odluka je uslijedila nakon sve većih podjela među članicama EBU-a i prijetnji bojkota od strane više evropskih televizija.

Pismo predsjednice EBU-a

Predsjednica EBU-a, Delphine Ernotte Cunci, u pismu poslatom nacionalnim emiterima u četvrtak naglasila je da trenutno postoji “neviđena raznolikost stavova” kada je riječ o izraelskom učešću na Eurosongu. Prema njenim riječima, pitanje zahtijeva “širu demokratsku osnovu” i zato je donesena odluka da se omogući članicama da glasaju o statusu Izraela. EBU je u zvaničnom saopštenju potvrdio da će vanredna sjednica Generalne skupštine Unije biti održana online početkom novembra, te da će tada svi generalni direktori članica imati priliku da odluče hoće li izraelski emiter Kan ostati dio najvećeg muzičkog takmičenja na svijetu.

Rastući pritisak evropskih emitera

Odluka o glasanju dolazi nakon što su brojne nacionalne televizije – uključujući one iz Španije, Nizozemske, Irske, Islanda i Slovenije – zaprijetile bojkotom ukoliko Izrael bude učestvovao na sljedećem Eurosongu. Time je otvoren rizik da se muzički spektakl, koji godišnje privlači stotine miliona gledalaca, suoči s ozbiljnim podjelama i smanjenim brojem učesnika.

Slična situacija viđena je 2022. godine, kada je Rusija isključena iz Eurosonga nakon invazije na Ukrajinu. Za razliku od Moskve, Izrael je nastavio učestvovati posljednje dvije godine uprkos rastućim kontroverzama i sve glasnijim zahtjevima za njegovo isključenje.

Protesti i politički kontekst

Posljednja dva takmičenja bila su obilježena snažnim političkim porukama i protestima. Pro-palestinski aktivisti organizovali su masovna okupljanja u blizini koncertnih dvorana u Malmöu (2024.) i Baselu (2025.), izražavajući nezadovoljstvo prisustvom izraelskog predstavnika. Izrael je do sada četiri puta pobijedio na Eurosongu – prvi put 1978. godine, a posljednji 2018. godine. Uprkos muzičkim uspjesima, njegovo učešće sve češće postaje meta kritika i političkih prijepora.

Jubilarni Eurosong u Beču

Naredni Eurosong, 70. po redu, trebao bi se održati u maju 2026. u Beču, u organizaciji austrijskog emitera ORF. Iz ORF-a su ove sedmice poručili da će festival biti održan “bez obzira na eventualne bojkote ili smanjen broj učesnika”. “Eurosong će se održati u Beču 2026. godine, bez obzira na broj zemalja koje odluče učestvovati,” poručio je glasnogovornik ORF-a, naglašavajući da će Austrija osigurati kontinuitet najstarijeg i najgledanijeg muzičkog događaja u Evropi.

Vanredno glasanje u novembru moglo bi postati prekretnica u historiji Eurosonga. Ako većina članica EBU-a odluči protiv izraelskog emitera, to bi značilo njegovo isključenje s takmičenja – prvi put od 1973. godine, kada je Izrael debitovao. Bez obzira na ishod, jasno je da će politički pritisci i neslaganja unutar EBU-a oblikovati predstojeće izdanje Eurosonga, pretvarajući ga iz muzičkog spektakla u svojevrsno polje diplomatskih i društvenih borbi.

federalna.ba/The Guardian