Negativno mišljenje iz Brisela za viznu politiku BiH

Prilog: Amra Ličina

Bosna i Hercegovina je poduzela određene korake u ispunjavanju ranijih preporuka Evropske komisije u vezi s viznom liberalizacijom, ali su potrebni dodatni i hitni napori u nekoliko ključnih oblasti, navodi se u najnovijem Izvještaju Evropske komisije o usklađenosti viznog režima država zapadnog Balkana i Evropske unije. Brisel u izvještaju  traži od BiH strožiju viznu politiku i jaču kontrolu granica.

Tri najvažnije institucije Evropske unije u najnovijem izvještaju upozorile su na niz negativnih trendova u viznoj politici Bosne i Hercegovine u odnosu na EU. I ovaj, osmi izvještaj o usklađenosti viznog režima država zapadnog Balkana i Evropske unije, zajedničko je djelo Evropske komisije, Evropskog parlamenta i Vijeća Evropske unije.

“U 2025. godini Bosna i Hercegovina je zadržala broj stalnih bezviznih sporazuma na 72, ali je povećala broj sezonskih bezviznih izuzeća sa jedan na tri. Kao rezultat toga, broj neusklađenosti između vizne politike Bosne i Hercegovine i vizne politike Evropske unije povećan je sa osam u 2024. godini na deset, koliko ih trenutno ima”, stoji u finalnoj verziji Izvještaja. Evropska komisija upozorava da vlasti u BiH moraju pojačati kontrolu izdavanja viza, naročito kada je riječ o zahtjevima državljana visokorizičnih trećih zemalja. Dok ne bude postignuta puna usklađenost vizne politike s Unijom, Komisija smatra da je neophodno nastaviti i dodatno ojačati kontrole na granicama.

„Prakse koje nisu u skladu s pravnom stečevinom EU, kao što su sezonska ukidanja viznog režima i omogućavanje bezviznog ulaska na osnovu vize ili boravišne dozvole treće zemlje, moraju biti ukinute. Do potpunog usklađivanja, potrebno je uvesti strožije provjere bezviznih dolazaka državljana trećih zemalja, posebno onih iz država koje predstavljaju sigurnosni ili rizik od nezakonitih migracija”, ističe se u Izvještaju.

Posebno se upozorava da je tokom prošle i ove godine granica BiH i Hrvatske postala “glavni ulaz za neregularne migrante koji preko Zapadnog Balkana putuju prema EU”. Evropska unija daje ocjene viznog režima Bosne i Hercegovine, a nije iskoristila sve instrumente koji joj stoje na raspolaganju, od komunikacije s našim državnim institucijama do FRONTEX-a s kojim BiH ima potpisan sporazum. Međutim, postoji i drugi problem, kaže analitičar Nedžad Ahatović:

„FRONTEX može da nam da upute, edukacije, opremu i ostalo sve što je potrebno da bi se na neki način ispoštovalo to što EU traži.“

Evropska unija bi, prije svega, trebala s Grčkom riješiti problem migracija, dodaje Ahatović:

„Grčka pravi problem svim zemljama Balkana jer izbjeglice u 90% slučajeva uđu u Grčku, dakle na tlo EU, i onda budu iz Grčke istjerani. Evropska unija bi trebala tamo da napravi sistem u kojem će migrante... da li migrante slati recipročno po zemljama EU ili će na određeni način zaustavljati sve kada su u pitanju migracije. Ovako Grčka propušta prema Balkanu, a Balkan kada to uradi prema EU, onda EU šalje negativne izvještaje.“

Podsjetimo, BiH trenutno ima bezvizni režim s nekoliko zemalja čiji državljani i dalje moraju imati vizu za ulazak u Evropsku uniju, što je upravo jedan od ključnih razloga zašto Komisija traži daljnje usklađivanje vizne politike. Među takvim zemljama su Azerbejdžan, Kina, Kuvajt, Katar, Rusija i Turska.