BRISEL: SAMIT EVROPSKA UNIJA - ZAPADNI BALKAN
Uoči dvodnevnog samita čelnika država članica Evropske unije, koji počinje sutra, u Briselu (Bruxelless) je u toku samit Evropska unija – Zapadni Balkan. Učesnici su predstavnici 27 država članica Evropske unije i šest partnerskih zemalja Zapadnog Balkana - Bosne i Hercegovine, Albanije, Srbije, Crne Gore, Sjeverne Makedonije i Kosova. Našu zemlju predstavlja predsjedavajući Predsjedništva BiH Željko Komšić.
Teme današnjeg samita, kako je ranije najavljeno iz Evropskog vijeća, su podrška normalizaciji odnosa Beograda i Prištine, usklađenost sa vanjskom politikom Unije i novi plan za ekonomski rast regiona, vrijedan šest milijardi eura. Ovaj plan predstavljen je u novembru i čini okosnicu napora Brisela da pomogne ekonomsko usklađivanje Zapadnog Balkana sa Evropskom unijom, sa ciljem lakše integracije, rekao je ranije generalni direktor za politiku susjedstva i proširenje u Evropskoj komisiji Gert Jan Kopman (Koopman). On je pojasnio da novac iz ove velikodušne koverte dolazi tek nakon usvajanja reformi, koje su teške za svaku državu pojedinačno:
„To će ubrzati pridruživanje i to je dobro iz dva razloga. Prvo, jer će se teške reforme, koje su neophodne, dogoditi brže i snažnije nego ako djelujemo izvan ovog plana rasta. To, de facto, približava proces proširenja. Drugo, što je veoma važno, nudimo vam integraciju u unutrašnje tržište u sedam područja, a kasnije bi ih moglo biti i više, što je vrlo korisno za vas, a također i za nas, a to znači da biste potpunije učestvovali u ekonomskim tokovima Evropske unije i prije nego što postanete članica.“
O kojih sedam prioritetnih oblasti se radi, ranije je za Radio Federacije pojasnio Ferdinand Kenig (Koenig), portparol Delegacije Evropske unije u BiH:
„Prva je slobodno kretanje robe. Postoje sporazumi koji bi mogli da otvore jedinstveno tržište za robu proizvedenu na Zapadnom Balkanu. Druga je slobodno kretanje usluga i radne snage, što bi uključivalo online trgovinu i slične usluge, kao i priznanje vještina i kvalifikacija između Evropske unije i Zapadnog Balkana. Treći je pristup Jedinstvenom području plaćanja u EURIMA (SEPA), što bi smanjilo troškove prekograničnih plaćanja i podstaklo prekograničnu trgovinu. Četvrto je olakšavanje drumskog transporta sa svim jasnim prednostima koje bi to donijelo. Peta je integracija i dekarbonizacija energetskih tržišta. Šesta prioritetna oblast je jedinstveno digitalno tržište i konačno, ali ne i manje važno, integracija u industrijske lance snabdijevanja, koja bi razvila strateška partnerstva.“
Među temama skupa su i koordinirane akcije u vezi sa pitanjima bezbjednosti, što uključuje borbu protiv manipulacije informacijama i jačanje kolektivne sajber (cyber) bezbjednosti.
Uz lidere Evropske unije, u radu današnjeg skupa učestvuju premijeri Srbije, Sjeverne Makedonije i Albanije, Ana Brnabić, Dimitar Kovačevski i Edi Rama, predsjednici Crne Gore i Kosova, Jakov Milatović i Vjosa Osmani i predsjedavajući Predsjedništva BiH Željko Komšić. Očekuje se da će po okončanju skupa biti usvojena zajednička deklaracija, kojom se potvrđuje perspektiva članstva Zapadnog Balkana u EU i posvećenost zemalja regiona reformama i vrijednostima Evropske unije. U deklaraciji se spominje i usklađenost sa vanjskom politikom Unije, odnosno pridruživanje sankcijama koje je Unija uvela Rusiji.